Kuir Kıbrıs Derneği – Renklerin Çeşitliliği Projesi
Aylık Medya Takip Raporu
Mayıs 2021
Zaman Aralığı: 01.05.2021 – 31.05.2021
Mayıs Ayı’nda 55 haber LGBTİ+ konularını içermekteydi. Çevrimiçi ve Basılı taranan gazetelerdeki bu haberlerin:
- 14 tanesi olumlu,
- 41 tanesi basın bildirisi, olarak sınıflandırıldı.
Çevrimiçi taranan gazetelerden:
- Gazedda Kıbrıs (GK) tarafından, 4 olumlu haber ve 9 basın bildirisi yayınlanırken, bu gazetede olumsuz habere rastlanmadı.
- Kıbrıs Postası’nda (KP) ise 7 olumlu haber ve 15 olumlu ve 1 olumsuz basın bildirisi yayınlandı.
- Gündem Kıbrıs (GN) gazetesinde 1 olumlu haber ve 3 basın bildirisi yayınlanırken, bu gazetede olumsuz habere rastlanmadı.
Basılı taranan gazetelerden:
- Yenidüzen (YD) tarafından, 1 olumlu haber ve 11 basın bildirisi yayınlanırken, bu gazetede olumsuz habere rastlanmadı.
- Kıbrıs Gazetesi’nde (KG) ise, 1 olumlu haber ve 2 basın bildirisi yayınlanırken, bu gazetede olumsuz habere rastlanmadı.
Basın Bildirileri: Basın bildirilerinin 1 tanesi olumsuz geriye kalanlar ise olumlu olarak değerlendirildi. Basın bildirilerinin 24 tanesinin kaynağı Kuir Kıbrıs Derneği ve paydaşlarla yapılan ortak açıklamalar olurken, diğer 17 tanesinin kaynağı ise İlgili Sivil Toplum Örgütleri ve Yerel Yönetimler oldu. Basın Bildirileri Kuir Kıbrıs’ın faaliyetlerini veya açıklamalarını ve ilgili sivil toplum örgütlerinin açıklamalarına yer veren haber niteliğini taşımaktalardı. Negatif olan basın bildirisi ise Kıbrıs Postası’ndaki KIBTES Başkanı tarafından yapılan ve “Gençlerimizin ve toplumumuzun yozlaştırılmasına asla izin vermeyeceğiz” başlıklı basın bildirisi oldu.
Olumlu Haberler: Toplamda 14 tane olan olumlu haberlerin, 11 tanesi insan haklarına duyarlı ve saygılı haber ve 3 tanesi konuyla ilgili bireylerin veya uzmanların görüşlerine yer veren haber olarak değerlendirildi. Haberlerin bulunduğu kategoriler incelendiğinde haberler 1 tane “Dünya”, 2 tane “Gazedda’nın Gündemi”, 1 tane “Gazeddapod”, 2 tane “Haber”, 1 tane “Yaşam”, 1 tane “Röportaj”, 1 tane “Genel”, 1 tane “Sağlık”, 1 tane “Gözden Kaçmayanlar” , 1 tane “İç haberler”, 1 tane “Toplum” olmak üzere toplamda 12 kategori ve 4 tane haber de aktüel etiketi ile yer aldılar. Ayrıca, haberler kaynakları incelendiğinde, bu haberlerin kaynakları Türkiye ve dünya gazeteleri, Kıbrıs’tan uzmanlar ve politikacılar oldu.
Olumsuz Haberler: Bu ay yukarıda belirtilen basın bildirisi haricinde olumsuz habere rastlanmadı .
Mayıs Ayı Genel Değerlendirme:
Bu ayın dikkat çeken haberlerinin tarihlerine bakıldığı zaman 17 Mayıs ve sonrasındaki birkaç günde yer aldıkları gözlemlendi. Ayın her haftasında dikkat çeken haber olmaması sebebiyle Mayıs Ayı genel olarak değerlendirildi.
1) 17 Mayıs’ta Kıbrıs Postası’nda yer alan “Tatar görmezden geldi; eşi mesaj yayımladı” başlıklı haber insan haklarına duyarlı ve saygılı haber niteliği taşımasından dolayı olumlu haberler arasında yer aldı.
Haberin genelinde Sibel Tatar’ın 17 Mayıs kapsamında yapmış olduğu paylaşım ve Ersin Tatar’ın konu hakkındaki sessizliği yer almaktadır. Ersin Tatar, 2020 yılında Cumhurbaşkanlığı seçimleri esnasında, LGBTİ+ dostu Cumhurbaşkanı protokolünü imzalamamıştı. Bu yıl da yine 17 Mayıs Homofobi, Bifobi ve Transfobi Karşıtı günde de sessizliğine devam etti. Onun aksine Sibel Tatar’ın açıklama yapması ve sosyal medyadaki paylaşımı Kıbrıs Postası’nın dikkatini çekti ve bunu haberleştirdi.
Haber olumlu olarak değerlendirilse de, Tatar’ın sessizliğine dikkat çekilmek istendiği için bu şekilde bir başlık atıldığı tahmin edilse de yine de Sibel Tatar’ın eşi üzerinden tanımlanması hak odaklı habercilikte dikkat edilmesi ve düzeltilmesi gereken bir unsur olduğu da belirtilmelidir.
2) 17 Mayıs’ta Kıbrıs Postası’nda yer alan “Mehmet Çakıcı: Ayrımcılıkla mücadele için daha fazla çaba harcanmalı” başlıklı haber insan haklarına duyarlı ve saygılı haber niteliği taşımasından dolayı olumlu haberler arasında yer aldı.
Bir çok kez olduğu gibi bu yıl da Mehmet Çakıcı LGBTİ+ dostu açıklamalarına devam ediyor. Mehmet Çakıcı TKP adına yaptığı açıklamada LGBTİ+’ların yaşadığı ayrımcılıklara ve önyargılara dikkat çekerek, TKP’nin bütün renklerin yanında durduğunu vurguladı.
“Ayrımcılıkla mücadele için daha fazla çaba harcanması gerektiği düşüncesiyle, TKP olarak toplum içerisinde ki bütün renkleri kucaklıyoruz.”
2) 18 Mayıs’ta Yenidüzen’de yer alan “Açık ve Onurlu” yürüyüş” başlıklı haber insan haklarına duyarlı ve saygılı haber niteliği taşımasından dolayı olumlu haberler arasında yer aldı.
Bu haberde, Yenidüzen Gazetesi renkli basım fotoğraflarla beraber iki sayfa tam haber olarak onur yürüyüşüne yer verdi. Haberin genelinde gazeteci Devrim Demir 17 Mayıs gününün anlam ve önemine ayrıca bu yıl gerçekleşen “gökkuşağı zinciri” başlıklı eylemi anlattı.
Yenidüzen’e ve Devrim Demir’in 17 Mayıs Organizasyon Komitesi’nin düzenlemiş olduğu eylemi gazetelerinde bu şekilde yer vermeleri hak temelli habercilik bağlamında önemli ve örnek teşkil etmektedir.
3) 18 Mayıs’ta Kıbrıs Postası’nda yer alan KIBTES Başkanı tarafından yapılan ve “Gençlerimizin ve toplumumuzun yozlaştırılmasına asla izin vermeyeceğiz” başlıklı basın bildirisi nefret söylemi ve/veya ayrımcı dil içeren haber niteliği taşıdığı halde orijinal haliyle yayınlanmasından dolayı olumsuz haberler arasında yer aldı.
Kıbrıs Türk Eğitimciler Sendikası (KIBTES) Başkanı Himmet Turgut, yaptığı basın açıklamasında açık bir şekilde LGBTİ+’lara nefret söyleminde bulundu. Nefret söylemi Ceza Yasası’na göre suç sayılmasına rağmen bu açıklamayı yapmış olması ve ayrıca Kıbrıs Postası’nın da bunu yayınlayarak nefret söylemi suçuna ortaklık etmiş olması LGBTİ+ hak odaklı habercilikle tamamiyle ters düşer niteliktedir. Nefret söyleminde bulunan kişinin açıklamasını olduğu gibi yayınlamak ve dolayısıyla yaygınlaştırmak yerine bu yapılanın nefret söylemi olduğu ve Ceza Yasası’na göre bunun suç sayıldığı ile ilgili bilgilendirmenin yapılması hem okuyucuları bilgilendirmek hem de hak temelli habercilik bağlamında önem arz etmektedir.
“Turgut yaptığı yazılı açıklamada, insanlık tarihi boyunca genç dimağları zehirlemenin peşinde olan, inanca ve kültüre aykırı marjinal akımları destekleyenleri uyararak, “Nesillerimizi çürütme tehlikesinin yanında türlü hastalıkları beraberinde getirerek bu topraklarda ahlaki dejenerasyon yoluyla özellikle gençlerimizin ve toplumumuzun yozlaştırılmasına asla izin vermeyeceğimizi kamuoyuna saygıyla duyuruyoruz” dedi.”
4) 18 Mayıs’ta Kıbrıs Postası’nda yer alan “Onur Yürüyüşü’ne karşı nefret söylemi!” başlıklı haber insan haklarına duyarlı ve saygılı haber niteliği taşımasından dolayı olumlu haberler arasında yer aldı.
Mart 2020’de Ceza Yasası’ndaki nefret söylemi güncellenmiş ve sosyal medyadan yapılan nefret söylemleri de suç kapsamına alınmıştır. Buna rağmen, bunu bilen veya bilmeyen bir çok kişi 17 Mayıs kapsamında yapılan/paylaşılan haberlere nefret söylemlerinde bulunmuş. Bir kez daha Kıbrıs’ın kuzey kesiminde homofobi, bifobi ve transfobinin ne kadar çok olduğunu açık bir şekilde göstermiştir. Burcu Ece Yılmaz ise Kıbrıs Postası’nda yaptığı haberde de hem sosyal medyadaki nefret söylemlerini, hem ceza yasasında oluşunu hem de bu LGBTİ+fobiye tepki gösterildiğini konu aldı.
Burcu Ece Yılmaz’ın nefret söylemlerine sessiz kalmaması ve bu konuyu haberleştirmesi hak temelli habercilik bağlamında önemli ve örnek teşkil etmektedir.